NATO upamiętniło 74. rocznicę podpisania Traktatu Północnoatlantyckiego w sposób szczególny. Czwartego kwietnia 2023 roku przyjęło do swojego grona Finlandię.
W tej decyzji ważniejsze od symboliki są realia. Finlandia i Szwecja wnioski o przyjęcie do sojuszu skierowały na skutek zbrodniczej agresji Rosji na Ukrainę. Zaproszenie do członkostwa niespełna rok temu było – oprócz wzmocnienia kolektywnej obrony oraz pakietu pomocy dla Ukrainy – najbardziej znaczącym i komplementarnym postanowieniem madryckiego szczytu NATO. Bezprecedensowe tempo ratyfikacji stanowi demonstrację transatlantyckiej jedności i solidarności. Zwieńczenie procesu akcesyjnego Szwecji powinno nastąpić w najbliższych miesiącach.
Finlandia i Szwecja wzmocnią Sojusz i Europę, a przede wszystkim region Bałtyku. Siły obronne obu państw, uczestniczące od 1994 r. w programie Partnerstwa dla Pokoju, osiągnęły najwyższy poziom interoperacyjności z NATO. Pod względem militarnym dysponują istotnym potencjałem. W 2023 roku Finlandia wyda na obronność 2,25 proc. PKB. Gdy wiele państw odeszło od poboru, Finlandia utrzymuje służbę obowiązkową, dającą na czas wojny siłę 280 000 żołnierzy i dodatkowo 870 000 rezerwistów. W 2021 r. postanowiła kupić 64 samoloty myśliwskie F-35. Posiada również jedną z najsilniejszych artylerii w Europie. Szwecja – mimo względnie niewielkiej armii czynnej – ma znaczące siły morskie. Stworzyła modelowy system obrony terytorialnej i odporności na zagrożenia niewojskowe. Rozwinęła dwustronną współpracę z członkami NATO, w tym szczególnie USA i Wielką Brytanią. Od 2018 r. zremilitaryzowała Gotlandię, mającą ważne znaczenie obronne dla południowego Bałtyku.
Oba państwa wnoszą do sojuszu wieloletnie doświadczenie i zasoby Nordyckiej Współpracy Obronnej. W jej ramach zapowiedziano w marcu br. stworzenie wspólnej floty sił powietrznych Danii, Finlandii, Norwegii i Szwecji, liczącej łącznie ponad dwieście pięćdziesiąt bojowych samolotów. Członkostwo wszystkich krajów nordyckich w NATO to więcej zdolności obronnych, wzmacniających europejski filar sojuszu i jego europejską bazę przemysłowo-obronną – co powinno stać się ważną przesłanką dla działań władz polskich. Jednym z bardziej udanych międzynarodowych programów zbrojeniowych Polski jest przecież kołowy transporter opancerzony Rosomak, produkowany w wielu wersjach w oparciu o licencję fińskiej firmy Patria.
Rozciągnięcie gwarancji bezpieczeństwa ujętych w artykule 5 Traktatu Waszyngtońskiego na Finlandię i niebawem Szwecję to związanie Polski najpoważniejszymi zobowiązaniami sojuszniczymi wobec tych państw. Jest to zgodne z polską racją stanu. Znaczenie państw nordyckich, w tym Finlandii i Szwecji, dla bezpieczeństwa północnej i wschodniej flanki NATO jest zasadnicze. Konsoliduje kontrole NATO na Bałtyku i wzmacnia obronę Estonii, Łotwy i Litwy. To Finlandia i Szwecja – jedne ze wzorcowych demokracji świata – stają się dla nas i dla siebie nawzajem gwarantami bezpieczeństwa i obszarem niezbędnej głębi strategicznej z kierunku północy. Gwarancje te są oparte na zasadach demokracji, wolności jednostki i rządów prawa.
Prezydent Finlandii Sauli Niinistö w dniu przystąpienia do sojuszu zadeklarował, że Finlandia będzie wiarygodnym sojusznikiem, zaangażowanym w bezpieczeństwo całego NATO, wzmacniającym stabilność w regionie. Powodzenie akcesji Finlandii wynikało z wielu czynników, z których pierwszoplanowym była determinacja polityczna Finów i ich prezydenta, który – dając przykład Szwecji – przyczynił się do przeprowadzenie wzorcowej wewnętrznej debaty.
Gratulujemy Panie Prezydencie. Zgadzamy się z Panem: „Razem jesteśmy silniejsi!”
Podpis: Konferencja Ambasadorów RP
Konferencja Ambasadorów RP 